Perspectieftekenen op de basisschool: leren kijken met begrip
Wist je dat kinderen pas rond hun negende jaar echt perspectief kunnen zien?
Dat komt doordat de oogzenuw dan voldoende ontwikkeld is om diepte en afstand waar te nemen.
Juist op die leeftijd is het waardevol om met perspectief tekenen te beginnen.
Niet omdat het technisch “moet”, maar omdat het kinderen helpt begrijpen dat iedereen de wereld anders ziet.
En dat we elkaars perspectief niet kunnen zien zonder ernaar te luisteren.
Waarom perspectieftekenen belangrijk is
In onze huidige maatschappij lijkt polarisatie steeds vaker de overhand te krijgen.
We luisteren minder naar elkaar en zijn vooral bezig met ons eigen gelijk.
Toch begint begrip bij iets eenvoudigs:
inzien dat wat jij ziet, niet per se hetzelfde is als wat een ander ziet.
Dat inzicht kun je kinderen prachtig laten ervaren door te tekenen vanuit perspectief.
De oefening: één kruk, drie voorwerpen
Tijdens mijn lessen op basisscholen zet ik midden in de klas een hoge kruk neer met drie voorwerpen:
een mok, een appel en een boek.
Dan vraag ik de kinderen vanaf hun plek:
“Wat zie jij?”
De antwoorden verschillen altijd.
De één ziet de mok, de ander het boek, en weer een ander zegt:
“Er ligt helemaal geen appel!”
En dat klopt – vanuit hun gezichtspunt is de appel verstopt achter het boek.
Daarmee ontstaat een prachtig moment van verwondering.
Tekenen wat je écht ziet
Daarna vraag ik de kinderen om precies te tekenen wat ze zien.
Geen perfecte tekening, maar een eerlijke weergave van hun eigen blik.
Wanneer alle tekeningen klaar zijn, hangen we ze naast elkaar aan de muur.
Dan zien de kinderen dat elke tekening anders is
en dat ze allemaal juist zijn.
Een krachtige, visuele les:
De waarheid hangt af van je perspectief.
Van tekenen naar luisteren
Tijdens het nagesprek vraag ik:
“Hoe wist jij dat de appel er wél was, ook al zag jij hem niet?”
“Hoe kon jij begrijpen wat de ander zag?”
Het antwoord is altijd even eenvoudig als wijs:
“Door te luisteren.”
En precies dáár draait het om.
We kunnen elkaars perspectief niet zien zonder open te staan voor het verhaal van de ander.
Een waardevolle les in een verdeelde wereld
Door met kinderen perspectief te tekenen, oefenen we niet alleen het oog,
maar ook het hart.
Ze leren dat er niet één waarheid is, dat verschillen normaal zijn,
en dat we pas echt begrip krijgen als we nieuwsgierig blijven naar andermans kijk op de wereld.
Perspectieftekenen leert kinderen niet alleen ruimtelijk denken,
maar ook ruimhartig kijken.
In een tijd waarin tegenstellingen groot lijken, is dat misschien wel één van de mooiste lessen die we kunnen geven.
Vraag:
Wat zag jij dat de ander niet zag? En wat zag de ander dat jij niet kon zien?
Het levert niet alleen mooie tekeningen op,
maar ook gesprekken vol inzicht, respect en verbinding.
Meer begrip begint met een potlood
Zouden we niet allemaal wat vaker met die open blik mogen kijken?
Misschien begint meer begrip voor elkaar wel met een potlood, een appel en een boek.
Meer weten?
Wil je ontdekken wat tekenen kinderen leert over zichzelf, anderen en de wereld?
Of wil je als leerkracht of ouder meer inzicht in kindertekeningen en ontwikkeling? Kijk bij mijn aanbod.