Kindertekeningen en grenzeloos gedrag

Herken je ze? De kinderen die steeds voor hun beurt praten, die snel ruzie krijgen als ze moeten samenwerken, die niet luisteren, die graag jouw regels willen omzeilen of oprekken? Ik kan nog even doorgaan, maar je herkent ze vast. Met hun grenzeloze gedrag lijkt het of ze jouw grenzen en regels niet willen. Maar is dat wel zo?

Even naar binnen

Ook in hun tekeningen laten ze dergelijk gedrag zien. En dat is mooi, want dat betekent ook dat we ze kunnen helpen door te tekenen. Misschien herken je dat juist deze kinderen rustig worden als ze een mooie kleurplaat inkleuren. Lekker muziekje erbij en een heerlijk sfeertje is gezet. Binnen de grenzen van de kleurplaat mag je kleuren. Doordat je jouw kleur eraan mag geven, brengt het je in contact met je binnenste zelf. Even niet die prikkels van buiten. Even terug naar jezelf. Wat een rust.

Meer dan een kleurplaat

Nog effectiever dan een kleurplaat is het geven van de juiste tekenopdrachten. Bovendien spreek je dan veel meer ontwikkelingsgebieden aan. Laat ik een voorbeeld noemen van een duo opdracht waarin kinderen leren rekening te houden met grenzen en leren grenzen aan te geven:

• Twee kinderen tekenen om de beurt een vorm in een cirkel.
• De een tekent de buitencirkel, de ander trekt hem na zodat hij lekker stevig is. Ze hebben nu dus allebei hun grens aangegeven waarbinnen zij hun spel gaan spelen en dat is belangrijk.
• Om de beurt tekenen ze een vorm in de cirkel die ze zelf nog twee keer natrekken. Daarmee begrenzen zij hun eigen vorm en daarmee zichzelf.
• Dan wordt het spannend. Blijven de vormen op afstand, gaan ze over elkaar heen, wordt er overlegd, neemt iemand teveel ruimte in en wordt daarop gereageerd en op welke manier?
• Als leerkracht weet jij al welke kinderen meer of minder ondersteuning van jou nodig zullen hebben. Wees hierop bedacht.
• Achteraf kan je in gesprek gaan over hoe deze opdracht voor de kinderen was.

Inzicht in eigen handelen

Op deze manier kan je op een hele fijne manier met de klas werken aan de rust in de groep en het bekwamen van de sociale vaardigheden van de kinderen. Wat mij bij samenwerkingsopdrachten altijd weer opvalt, is hoe snel kinderen inzicht krijgen in hun eigen handelen. Het ligt immers zwart (of gekleurd) op wit voor hun neus. Ze zien het zelf en kunnen niet om het resultaat heen. Er zijn veel thema’s die je door relatietekeningen te maken aan kunt bieden. Denk maar eens aan:

• assertiviteitsoefeningen
• samenwerken in de groep
• rekening houden met elkaar
• spiegelen
• communicatie

En nog veel meer…

Van tranen met tuiten naar vriendschap

Laatst maakte ik tijdens een samenwerkingsopdracht in de klas mee dat een jongetje zag dat hij zoveel ruimte innam, dat er voor het meisje geen plek meer was. Hij begon hartstochtelijk te huilen, pakte zijn krijtje en kraste alles door. Dit wilde hij niet.  Het papiertje raakte doordrenkt met tranen. Het meisje trok zich beduusd terug. We hebben met zijn drieën naar het doorgekraste werk gekeken en besloten om het in stukjes te scheuren (uiting geven aan verdriet) en van de stukjes betraand, bekrast papier iets nieuws te maken en op te plakken op een nieuw papiertje. Dit schepte een band tussen de twee kinderen. Het grenzeloze gedrag van de jongen was niet meer zo extreem. Hij liet zijn kwetsbaarheid zien en voelde zich steeds meer gewaardeerd, zeker door het meisje waarmee hij de opdracht deed en waarmee hij vriendjes werd.

Achteraf bleek dat zij altijd bang voor hem was geweest. Zo leerde hij beetje bij beetje om te gaan met zijn eigen grenzeloosheid en zij leerde duidelijker grenzen aan te geven,  zodat zij er ook kon zijn.

Gun het kind om over grenzen te gaan

Zonder grenzen is er geen ontwikkeling. Die hebben ze echt nodig. En het kind heeft het recht eroverheen te gaan. Gun ze dat! Juist de kinderen die over grenzen willen gaan hebben een enorm ontwikkelingspotentieel. Zij willen uitdaging. Het bekende binnen de gebaande paden weten ze al. Ze hebben iets nieuws nodig. Juist door ze die grenzen te geven, geef je het kind een breed scala aan mogelijkheden die je eventueel ook kunt laten tekenen.

Ook voor de ouders en docenten

Begeleiders van deze kinderen hebben het niet makkelijk omdat ze steeds uitgedaagd worden hun grenzen te blijven stellen. Vandaar dat deze tekenoefening voor hun misschien wel net zo belangrijk is als voor hun kinderen. Een aanrader dus voor schoolteams, ouders en kinderen.

Wil je als school een teamstudie volgen over relatietekeningen groep 1-8? Vraag naar de mogelijkheden of meld je aan via onderstaande knop

Bij het kopje scholen vind je informatie over cursussen tekeningen lezen.