Is het kind al toe aan leren lezen? Kijk vooral ook naar zijn tekeningen!!

Tijdens mijn lezingen, cursussen en workshops over kindertekeningen komt bovenstaande altijd aan bod. Doen we er goed aan om kinderen van vier en vijf jaar al te verplichten om letters te leren? Momenteel wordt op veel scholen van de kinderen verwacht dat ze achttien letters kennen voordat ze naar groep drie gaan. Is dat verstandig? Past dat bij de ontwikkeling van het jonge kind?

Dwarrelende letters

Als we kijken naar de tekenfase waarin de meeste kinderen van deze leeftijd zich bevinden, dan is het antwoord NEE! Kinderen rond de vijf jaar zitten over het algemeen in de dwarrelfase. Terwijl ze aan het tekenen zijn draaien ze regelmatig het papier. Ook een poppetje op de kop is immers nog steeds een poppetje. Alles wat ze tekenen dwarrelt wat rond en dat is helemaal prima. Dat past immers bij de fase waarin ze zitten.

Maar wat nu als kinderen in deze fase letters gaan leren? Dan dwarrelen die letters ook. Stel je eens voor wat er gebeurt met de P als die gaat dwarrelen. Hoe verwarrend is het dan als de juf de P op zijn kop niet meer een P noemt? Voel jij het al dwarrelen in je hoofd? Als een kind in deze fase letters moet leren heeft het grote kans dat zijn zelfvertrouwen een enorme deuk oploopt, alleen omdat er dingen van hem verwacht worden waar hij nog niet aan toe is.

Tussen hemel en aarde

Jammer… en ook schadelijk naar mijn idee. We doen kinderen juist tekort door teveel druk te leggen op de letters die ze moeten kennen voordat ze naar groep drie gaan. Gelukkig gaan steeds meer scholen hier soepeler mee om. Net als de inspectie. Je begrijpt dat ik dat van harte toejuich. Kinderen laten met hun tekening heel duidelijk zien wat ze nodig hebben en die ontnemen we ze door leren lezen over te waarderen. Ze moeten nog landen, nog aarden. Als dat gebeurt zien we dat het papier niet meer gedraaid wordt. Dat het getekende richting onderkant bladrand komt en dat er zowaar een bodem/aarde en een lucht/hemel getekend wordt. Als je zover bent als je naar groep drie gaat, dan maak je een hele mooie start. Er is duidelijk een boven en beneden en de letters p/b/d zijn goed te onderscheiden.

Pas leren lezen als de tanden wisselen?

Vaak is het kind dan zes of zeven jaar en is het wisselen van de tanden begonnen. De vrije school heeft bij het aanvankelijk lezen heel lang vastgehouden aan deze grens. Onder druk van ouders is dit criterium niet meer actueel. Jammer? Het is maar hoe je erin staat. Weet wel dat werken aan die bodem juist in deze periode kan helpen om goed te leren lezen. Bovendien, op  die bodem moet je een heel leven gaan en staan. Dat mag je naar mijn idee niet onderschatten. Zeker in deze tijd waarin ons denken de hoofdrol speelt, en waarin we veel tijd achter schermpjes doorbrengen, is deze basis echt nodig voor een gezonde ontwikkeling. En natuurlijk… willen kinderen ongeacht tekenfase of tandenwissel uit zichzelf  letters leren en leren lezen? Helemaal prima.

Spelen en voelen dat je in een lijf zit

Wat hebben kinderen nodig om toe te zijn aan leren lezen?

Spelen! En dan met name buitenspelen. Voelen dat je in een lichaam zit. Dat je zintuigen hebt en die optimaal gebruikt. Te denken valt aan klimmen, klauteren, in de zandbak, hutten bouwen, voetballen etc. Bij binnenspelen kun je denken aan kleien, knutselen, krassen en scheuren, bakken etc.

Het lijf is de basis van het hoofd. Als die basis goed gevoed en ontwikkeld is, pas dan kunnen de hoofdzaken optimaal tot bloei komen.

Wil jij op je school een workshop over kindertekentaal voor je team of een training voor jezelf kijk dan onder het kopje ‘menu’. Neem geheel vrijblijvend contact met mij op en vraag naar de mogelijkheden.

Tekentip

Kras maar raak! Dat kan met krijt op papier, op de stoep, of met een doekje of een sponsje om bijvoorbeeld de tafel schoon te maken. Het werkt enorm aardend en de meeste kinderen vinden het leuk om te doen.