En dan… terwijl de cursisten aandachtig naar mij luisteren valt er een stilte die mij dwingt te stoppen met praten. Ik voel aan alles dat er nu iets gebeurt. Ik ben stil, luister en kijk naar de deelnemers. Ik voel dat ze geraakt zijn door iets dat hun verstand nog niet kan volgen… ‘Wat gebeurt er?’ vraag ik.
De sociaal vaardige klas
Afgelopen woensdag gebeurde het nog tijdens mijn training kindertekeningen lezen met als thema ‘De sociaal vaardige klas’. Ik vertelde over de pestkop en het gepeste kind. Dat het twee kanten van dezelfde medaille zijn. De pester heeft te leren van het slachtoffer en het slachtoffer van de pester. Ze komen elkaar niet voor niets tegen. Ze geven elkaar de kans stukken van zichzelf te helen die onbewust, ongeliefd of ongeleefd zijn.
Oordelen en zielig vinden helpen niet
De pester mag gezien worden als kind met een behoefte i.p.v. een rotjoch of kreng. Het gepeste kind mag eveneens gezien worden als een kind met een behoefte i.p.v. een zielig slachtoffer. Door de pester te straffen en te veroordelen help je hem niet zijn schaduwkanten te helen. Juist niet! Door het slachtoffer te paaien en het steeds maar weer te beschermen, help je hem ook niet.
Ze hebben van elkaar te leren
Laat ik een voorbeeld geven. Liesje is een kwetsbaar gevoelig meisje dat snel huilt. Tom is een stoere jongen die nergens bang voor is. Hij kan niet tegen het gedrag van Liesje dat hem mateloos irriteert. Samen met een paar vrienden zullen ze haar in de pauze weer eens te grazen nemen. Kan ze weer janken en Tom met zijn vrienden kunnen er weer heerlijk om lachen.
De kwetsbaarheid die Liesje zo open en bloot laat zien is een trigger voor Tom. Oei, als zijn kwetsbaarheid maar niet aan het licht komt. Dat voelt niet veilig voor hem. Dan heeft hij niet meer de regie over zijn eigen gevoelens. Om die gevoelens van kwetsbaarheid zo ver mogelijk bij hem vandaan te houden kiest hij (onbewust) Liesje als mikpunt. Die Liesje moet ik niet. Liesje staat in dit geval voor zijn eigen kwetsbaarheid. Hij zegt dus: ‘Kwetsbaarheid moet ik niet.’ Vandaar dat hij hulp inroept van zijn vrienden en met alle macht zijn eigen kwetsbaarheid te lijf gaat en dat projecteert op Liesje.
Liesje krijgt de kans om haar stoere daadkrachtige kant te ontwikkelen, want die is onbewust wel aanwezig, maar nog ongeleefd. Tom laat haar ervaren dat het nu tijd wordt om te leren haar mannetje te staan. Ze is niet zielig, maar heeft kwaliteiten die ontwikkeld mogen worden. En daar kunnen we haar als begeleiders prima bij ondersteunen. Net zoals we ook Tom prima kunnen ondersteunen om zijn kwetsbare kant er te mogen laten zijn. Ook hij heeft een oor nodig dat zonder oordeel en met veel liefde en begrip kan luisteren naar wat hem beweegt en wat zijn behoefte is. Pas dan komen we bij de kern en kunnen we stil worden voor wat zich openbaart.
De behoefte achter het gedrag leren zien
Zo langzamerhand wint deze opvatting over pesten steeds meer terrein in het onderwijs. En dat is nodig ook. Opkomen voor het slachtoffer en de pester straffen lijkt op het eerste gezicht de juiste oplossing, maar als je verder kijkt zie je de behoefte die er bij beide achter ligt en dan kunnen we pas echt het pestprobleem aanpakken.
Tekeningen zeggen zoveel meer dan woorden
Voor mij zijn tekeningen van onschatbare waarde als het gaat om de behoeften van zowel pester als gepeste in beeld te krijgen. Met woorden kan je misleid worden, maar tekeningen liegen nooit. Daarom word ik ook zo blij van de stiltes die vallen tijdens mijn cursussen kindertekeningen lezen. Mensen voelen: ‘Hier gaat het om!’ Welke behoefte laat het kind met zijn tekening zien?
Cursus
Wil jij ook de kindertekening inzetten om het sociale klimaat in je klas te versterken? Begin dan gelijk aan het begin van het schooljaar met de cursus kindertekeningen lezen en meld je nu alvast aan, zodat je in september gelijk kunt starten.
https://dekoppoter.com/scholen/kindertekeningen-lezen/
Ook voor andere vragen kan je vrijblijvend contact met mij opnemen.
Tekentip
Laat je kind of je klas maar eens een pester en een gepest kind tekenen. Naast elkaar op een A4’tje. Vraag ook eens naar de kwaliteiten van beide. Je zult zien dat ze vaak tegengestelde kwaliteiten hebben. Vraag ook eens wat beide nodig hebben
Veel plezier ermee!